Wypłaty z ubezpieczeń majątkowych i osobowych są zwolnione z podatku dochodowego z wyjątkiem odszkodowań dotyczących składników majątku wykorzystywanego w działalności gospodarczej.
Rolą odszkodowania jest zrekompensowanie poszkodowanemu poniesionej szkody, nie stanowi ono zatem świadczenia, którego celem jest przysporzenie korzyści podatnikowi. Dlatego też ustawodawca przewidział wiele zwolnień podatkowych dotyczących wypłat odszkodowań. Jednym z takich zwolnień jest zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy zwolnienie dla kwot otrzymanych z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych.
W związku z "masowo" wydawanymi interpretacjami Ministerstwa Finansów, Izb Skarbowych należy zwrócić uwagę, iż interpretowane wyłączenia ze zwolnienia przedmiotowego a uregulowane w:
Art. 21 ust. pkt 3) "otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:
g) odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe"
dotyczą wszelkiego rodzaju "odszkodowań" wypłacanych z innego tytułu niż ubezpieczenia majątkowe lub osobowe.
Znakomita większość interpretacji Izb Skarbowych dotyczy zatem sytuacji, w której pytanie podatnika nie zostało precyzyjnie sformułowane (dotyczy wypłat odszkodowań na drodze przedsądowej). W każdym zapytaniu podatnik, chcąc uzyskać wiążącą interpretację, powinien jasno sprecyzować, z jakiej podstawy wypłacane jest odszkodowanie (lub zadośćuczynienie) - czy z tytułu ubezpieczenia, czy też nie.
Błędnie sformułowane pytania rodzą błędne odpowiedzi.
Mając na względzie, iż większość odszkodowań (również zadośćuczynień) wypłacana jest przez ubezpieczycieli z tytułu zawartych polis ubezpieczeń majątkowych lub osobowych sądzę, że w wielu przypadkach podatnicy bezzasadnie zapłacili nienależny podatek z "innych źródeł dochodu". Niestety winą za taki stan rzeczy należy w dużej mierze obarczyć samych podatników.
Reasumując, wypłaty z ubezpieczeń majątkowych i osobowych (w tym odszkodowania i zadośćuczynienia z polis OC) są zwolnione z podatku dochodowego (bez znaczenia czy zostały zasądzone, czy też wypłacone na drodze polubownej) z wyjątkiem odszkodowań dotyczących składników majątku wykorzystywanego w działalności gospodarczej.
Podstawa prawna:
"Art. 21 ust. pkt 4) kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:
a) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
b) dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15"
Autor: Michał Pietrykowski.
