Niedozwolone postanowienie ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 29 października 2003 r. XVII Amc 45/02.

Sąd uznaje za niedozwolone stosowane w obrocie z konsumentami postanowienie § 33 ust. 1 ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco zatwierdzonych uchwałą Zarządu Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń S.A. Nr UZ/195/2000 z dnia 30 sierpnia 2000r. o treści: "Jeżeli właściciel pojazdu lub osoba uprawniona do korzystania lub rozporządzania tym pojazdem nie wykonała obowiązków wynikających z przepisów § 30-32 PZU może oddalić roszczenie lub odpowiednio zmniejszyć odszkodowanie" i zakazuje jego wykorzystania w tym obrocie.

Rejestr postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone.

W dniu 29 października 2003r. wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, sygn. akt Amc 45/02, uznano za niedozwolone stosowane w obrocie z konsumentami postanowienie § 33 ust. 1 ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco zatwierdzonych uchwałą Zarządu Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń S.A. Nr UZ/195/2000z dnia 30 sierpnia 2000r. o treści: "Jeżeli właściciel pojazdu lub osoba uprawniona do korzystania lub rozporządzania tym pojazdem nie wykonała obowiązków wynikających z przepisów § 30-32 PZU może oddalić roszczenie lub odpowiednio zmniejszyć odszkodowanie".
Sąd zakazał stosowania w obrocie z konsumentami tego postanowienia. W dniu 5 stycznia 2004r. zostało ono wpisane do rejestru postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone, prowadzonego przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na podstawie art. 479 45 § 2 k.p.c. (rejestr postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone jest dostępny m.in. na stronie internetowej www.uokik.gov.pl.).
Informujemy, że w związku z powyższym zakłady ubezpieczeń są zobowiązane do dokonania weryfikacji treści stosowanych wzorców umów w aspekcie tego wyroku, a w przypadku stwierdzenia istnienia w ogólnych warunkach ubezpieczenia analogicznych do ww. niedozwolonego postanowienia zapisów do zaniechania ich stosowania. Zakłady ubezpieczeń powinny także uwzględnić dany wyrok przy tworzeniu nowych wzorców umów.
Treść wyroku prezentujemy poniżej.

Sygn. akt XVII Amc 45/02
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 października 2003r.
Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie następującym:
Przewodniczący SSO Andrzej Turliński
Protokolant Monika Pałaszewska
po rozpoznaniu w dniu 29 października 2003r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Invest Bank S.A. Oddział Regionalny w Warszawie i Katarzyny K.
przeciwko Powszechnemu Zakładowi Ubezpieczeń S.A. w Warszawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone
uznaje za niedozwolone stosowane w obrocie z konsumentami postanowienie § 33 ust. 1 ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco zatwierdzonych uchwałą Zarządu Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń S.A. Nr UZ/195/2000 z dnia 30 sierpnia 2000r. o treści: "Jeżeli właściciel pojazdu lub osoba uprawniona do korzystania lub rozporządzania tym pojazdem nie wykonała obowiązków wynikających z przepisów § 30-32 PZU może oddalić roszczenie lub odpowiednio zmniejszyć odszkodowanie" i zakazuje jego wykorzystania w tym obrocie,
zasądza od Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń S.A. w Warszawie na rzecz Invest Banku S.A. Oddziału Regionalnego w Warszawie kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zastępstwa procesowego
wpis ostateczny w kwocie 500 zł (pięćset złotych) uznaje za ostateczny i nakazuje jego ściągnięcie od Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń S.A. w Warszawie na rzecz Skarbu Państwa - Kasy Sądu Okręgowego w Warszawie,
zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń S.A. w Warszawie.
SSO Andrzej Turliński
Warszawa dn. 29.08.2002 r.

Sąd Okręgowy
w Warszawie
Sąd Antymonopolowy
Ul. Kredytowa 3
00-950 Warszawa

Powód: 1. .......
........
........
2. Katarzyna K.
reprezentowani przez adw.
Włodzimierza P.

Pozwany: PZU S.A. z siedzibą w Warszawie,
adres korespondencyjny
ul. Zwierzyniecka 14,
00-719 Warszawa

P o z e w
o uznanie za niedozwolone ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco

W imieniu powodów, których pełnomocnictwa przedstawiam w załączeniu, wnoszę o:
uznanie postanowień § 33 ust. 1 wzorca umowy Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń S.A.: "ogólne warunki ubezpieczenia autocasco", zatwierdzone uchwałą Zarządu PZU S.A. Nr UZ/195/2000 z dnia 30.08.2000 r., za niedozwolone,
zasądzenie od pozwanej PZU S.A. na rzecz powodów kosztów procesu według norm przepisanych,
wydanie wyroku zaocznego, opatrzonego rygorem natychmiastowej wykonalności w przypadku zaistnienia przesłanek przewidzianych w art.339 kpc.

Uzasadnienie
Powódka Katarzyna K. w dniu 9.03.2001r. z PZU S.A. umowę ubezpieczenia komunikacyjnego na ubezpieczenie samochodu BMW. Ubezpieczenie to obejmowało OC,AC i NW.
dowód: umowa ubezpieczenia.
Na kupno samochodu powódka Katarzyna K. uzyskała kredyt z Invest Bank S.A. Oddział Regionalny w Warszawie, którego zabezpieczeniem była m.in. cesja wierzytelności z umowy ubezpieczenia, jak również umowa przewłaszczenia pojazdu z zastrzeżeniem warunków. Zgodnie z § 3 pkt. 1 tej umowy Bank stał się współwłaścicielem 49/100 części przedmiotowego samochodu BMW, a po wypowiedzeniu umowy o kredyt na Bank przeszła pozostała część udziału w prawie własności tego pojazdu. Dlatego też Invest Bank S.A. Oddział Regionalny w Warszawie ma interes prawny w wystąpieniu w tej sprawie niezależnie od powódki pani Katarzyny K..
dowód: - umowa o kredyt,
- umowa przywłaszczenia pojazdu,
- wypowiedzenie umowy o kredyt,
- cesja praw z polisy ubezpieczenia.
W dniu 19.12.2001r. opisany wyżej samochód marki BMW został skradziony. O fakcie kradzieży pokrzywdzona Katarzyna K. bezzwłocznie powiadomiła policję i placówkę PZU S.A., z tym, że powiadomienie pisemne złożyła w PZU z jednodniowym opóźnieniem.
Zgodnie z powołanymi na wstępie ogólnymi warunkami ubezpieczenia autocasco (§31 ust.1) o kradzieży właściciel powinien powiadomię policję niezwłocznie jednak nie później niż w ciągu 12 godzin od powzięcia informacji o kradzieży pojazdu, a PZU S.A. również niezwłocznie, jednak nie później niż w ciągu najbliższego dnia roboczego. Ogólne warunki ubezpieczenia autocasco nie precyzują przy tym formy powiadomienia PZU S.A. a w szczególności nie wymagają, aby nastąpiło to na piśmie.
Zgodnie z § 33 ust.1 powołanych ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco jeżeli właściciel pojazdu nie wykona obowiązków, o których wyżej mowa - PZU S.A. może oddalić roszczenie lub odpowiednio zmniejszyć odszkodowanie. Oddalenie roszczeń może nastąpić w szczególności, gdy nie wykonano obowiązków powiadomienia policji (§ 33 ust. 2).
dowód: ogólne warunki ubezpieczenia autocasco (zatwierdzone uchwałą Zarządu PZU S.A. Nr UZ/195/2000 z dnia 30.08.2000r.).
PZU S.A. Oddział Okręgowy w Krakowie pismem z dnia 1.08.2002r. stanowiącym ostateczne rozstrzygnięcie sprawy powiadomił kancelarię prawniczą reprezentującą Invest Bank S.A. Odział Regionalny w Warszawie o odmowie wypłacenia odszkodowania na podstawie § 33 ust.1 ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco.
dowód: pismo PZU S.A. z 1.08.2002r.
Kompetentne organy PZU S.A. pominęły w tym przypadku i uznały za niewiarygodny fakt powiadomienia przez Katarzynę K. placówki PZU S.A. telefonicznie w terminie określonym ogólnymi warunkami ubezpieczenia autocasco. W korespondencji z pokrzywdzoną pominęły nasuwające się w sprawie pytanie, dlaczego mimo rzekomego opóźnienia w zgłoszeniu szkody, wszczęły i prowadziły długotrwałe postępowanie odszkodowawcze. Ostateczne stanowisko PZU S.A. wskazuje jedynie na nieuzasadniony formalizm w interpretacji warunków umowy. W szczególności w żadnym z pism, PZU S.A. nie wyjawiło przesłanek, którymi kierowało się oddalając roszczenie Katarzyny K. w całości. Nie podało też dlaczego w tym przypadku odstąpiono od możliwości "odpowiedniego zmniejszenia odszkodowania" w sytuacji, gdy zgodnie z powołanym § 33 ust. 2 ogólnych warunków ubezpieczenia oddalenie roszczeń w całości może nastąpić, gdy nie powiadomiono policji.
Przedstawione wyżej postępowanie PZU S.A. i stosowana przez pozwaną interpretacja ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco jednostronnie korzystna dla ubezpieczyciela pozwalają na sformułowanie zarzutów, iż powołane przepisy § 33 ust. 1 i 2 ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco są sprzeczne z art. 3851 kc, gdyż kształtują prawa i obowiązki stron w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco narażając interesy ubezpieczającego i stanowią niedozwolone postanowienia umowne. Nadto pozostają one w sprzeczności z art. 3853 pkt. 9 i 11 kc, gdyż przyznają PZU S.A. uprawnienia do dokonywania wiążącej interpretacji ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco (kiedy oddalić roszczenie a kiedy je tylko odpowiednio zmniejszyć) oraz przyznają tylko PZU S.A. uprawnienie do stwierdzenia, czy ubezpieczający w terminie i we właściwej formie (telefonicznie lub pisemnie) powiadomił o fakcie kradzieży.
Takie ukształtowanie wzajemnych praw i obowiązków stron a właściwie przyznanie wszystkich uprawnień PZU S.A. czyni powołanie postanowienia umowy nie wiążącymi ubezpieczającego, jako że nie były z nim uzgodnione indywidualnie.

ADWOKAT
Włodzimierz P.